Motyle to jedne z najbarwniejszych i najpiękniejszych na świecie stworzeń!
Znamy obecnie ponad150 000 ich gatunków!!! Przyznacie, że to zawrotna liczba. Spróbujcie przypomnieć sobie ile różnych motyli dotąd w życiu widzieliście… zapewne kilka?:)
A oto kilka ciekawostek na temat tych wspaniałych stworzeń.
1. Historia, czyli skąd się wzięły motyle?
Według najnowszych badań motyle wyewoluowały w czasach dinozaurów, czyli około 100 mln lat temu w Ameryce Północnej. Wnioski takie opublikował ostatnio zespół prof. Akito Kawahary z Uniwersytetu na Florydzie (link do publikacji naukowej), który zbadał prawie 2300 gatunków motyli z 90 różnych krajów. Ale… wiecie co to oznacza? To, że motyle są starsze od wielu skamieniałości! Na podstawie analizy genetycznej okazało się dzienne motyle prawdopodobnie są potomkami nocnych ciem, które były pierwsze. Podejrzewa się także, że owady te rozproszyły się następnie do Ameryki Południowej, a później do Australii, Azji i Indii. Trochę czasu zajęła im jednak wędrówka do Europy. Pierwsze okazy datuje się na 17 mln lat temu. Jedynym kontynentem do którego jeszcze nie udało im się dotrzeć jest Antarktyda – choć może dotarły, ale stwierdziły, że jest im za zimno 🙂 Ja im się nie dziwię!
2. Systematyka. Ćmy to też motyle
Motyle, czyli inaczej łuskoskrzydłe to rząd owadów uskrzydlonych. Głównie dzielą się na motyle dzienne i ćmy (motyle nocne). Jest to druga z najliczniejszych grup owadów, zaraz po chrząszczach. W Polsce możemy spotkać aż 3 tysiące gatunków tych wspaniałych stworzeń!
Motyle są bardzo zaawansowane ewolucyjnie. Ich ciało, składa się z segmentów, a od zewnątrz chroni je chitynowy pancerz (oskórek). Ich oczy zbudowane są z wielu mniejszych oczek tzw. ommatidiów, dlatego zwierzęta te nie widzą tak dobrze jak my. Postrzegają świat jako mozaikę wielu obrazów. Poprzez aparat ssący pobierają nektar kwiatów, którym większość z nich się żywi. Jeszcze ciekawsze są jednak czułki! W każdym z nich zlokalizowany jest tzw. narząd Johnstona, którym motyle słyszą i utrzymują równowagę.
Na zdjęciu: Narząd Johnstona: Obraz mikroskopowy podstawy anteny komara brodatego Atrichopogon brunnipes (Ceratopogonidae). Źródło: https://www.spektrum.de/lexikon/biologie-kompakt/johnston-organ/6127
3. Najciekawsze motyle na świecie
3.1. Największy z największych
Takie motyle występują obecnie w jednym miejscu na świecie – Papui Nowej Gwinei. To tzw. Motyl Królowej Aleksandry (Ornithoptera alexandrae), który należy do gatunku z rodziny paziowatych (Papilionidae). Jest największym na świecie dziennym motylem. Jego skrzydła osiągają rozpiętość do 31 cm, a długość ciała może wynosić aż 8 cm.
Gatunek ten nazwano w 1907 roku na cześć królowej Anglii – Aleksandry Duńskiej.
Jeden z okazów motyla możecie spotkać i podziwiać w Muzeum Historii Naturalnej w Londynie. Obecnie jest on niestety zagrożony wyginięciem.
© Robert Nash / Na zdjęciu samiec tego gatunku motyla. Źródło: http://najjlepsze.blogspot.com/2014/05/motyl-krolowej-aleksandry-ornithoptera.html
3.2. Niejadek
Innym ciekawym motylem należącym także do rodziny paziowatych gigantów jest Księżycówka Amerykańska (Actias luna). Widzicie te śmieszne żółte czułki? Są wyjątkowe! Bardzo ciekawym faktem na temat ich życia jest to, że w formie dorosłej owady te żyją około tygodnia i w tym czasie nic nie jedzą! Wykorzystują energię, którą zgromadziły w postaci gąsienicy.
3.3. Mistrz kamuflażu
Co widzicie na poniższym zdjęciu? Liść dębu? 🙂 To wcale nie liść, ale motyl o nazwie Kallima inachus, który występuje w Azji Południowo-Wschodniej. Nazywa się go „uschniętym liściem”. Skąd ten wygląd? Motyle te poprzez naśladowanie liścia chronią się przed ptakami. Kiedy złożą skrzydła wyglądają jak liść i dlatego świetnie wtapiają się w otoczenie.
3.4. Matematyk
Hmmmmm myślicie, że żartuję? Oczywiście, że nie! zupełnie poważnie oświadczam o istnieniu motyla matematycznego, który jest szczególnym fanem liczby 88! To Diaethria anna🙂
3.5. Różowa landrynka
Zobaczcie czyż nie jest słodka!? To Różowa Ćma Klonowa:)Dr Tomasz Rożek z Nauka.To Lubię również się nią zachwycał:
Koleżanka ćma jest niewielka, ale w tym także tkwi jej urok. Jej puchate „futerko” sprawia, że wygląda bardzo gustownie nieprawdaż?
3.6. Sowa
Widzicie tę sówkę? To Motyl sowa (Caligo memnon), który swój wygląd upodobnił właśnie do tego nocnego zwierzęcia. Tak wzór skrzydeł ma za zadanie odstraszać drapieżniki, natomiast ta metoda kamuflażu nazywa się „mimikrą”.
4. Efekt motyla
Jeszcze trochę z ekscytującego świata nauki. Słyszeliście o tzw. efekcie motyla? Tzw. Butterfly effect został wymyślony przez Edwarda Lorenza, amerykańskiego matematyka i meteorologa. Jest to tak na prawdę ciekawa teoria fizyczna, która zyskała światową sławę. Chodzi w niej o determinizm przyrody, czyli o to, że wszystko to co wcześniej wpływa na wszystko to co później. W najprostszej formie mówi ona o tym, że bardzo mała rzecz, wydarzenie, istota może mieć ogromny wpływ na wydarzenia, inne rzeczy, inne istoty. Przykładowy trzepot skrzydeł motyla może po trzech dniach spowodować np. burzę piaskową, a powiew wiatru może po kilku dniach wywołać tsunami. Jeden człowiek, może mieć ogromny wpływ na losy całego nawet świata.
Jeśli nadal jesteście ciekawi motyli to zapraszamy Was do zapoznania się z naszą grą Cykle Życia, a w szczególności z planszetką motyla! Dzięki aplikacji mobilnej dowiecie się jeszcze wielu ciekawostek o tych niezwykłych stworzeniach!
Dodaj komentarz