Bzzzz….. w tym tygodniu opowiem Wam o Pszczółce Mai 🙂 … no i oczywiście o innych pszczołach. Są to bardzo pracowite owady. Można je porównać do mrówek, o których pisałam wcześniej. Mrówki mieszkają w mrowisku, a pszczoły w ulu. Oba rodzaje owadów są zorganizowane i tworzą społeczne hierarchie. Na czele każdej z tych społeczności stoi królowa.
1. Historia, czyli skąd się wzięły pszczoły?
Na podstawie badań genetycznych przeprowadzonych przez zespół naukowców z kanadyjskiego York University (link do publikacji naukowej) stwierdzono, że pszczoły miodne pochodzą z Azji. Owady te pojawiły się tam około 7 mln lat temu, natomiast do Europy i Afryki przywędrowały milion lat później. Badania trwają jednak nadal, ponieważ niektóre skamieniałości i relikty dawnych czasów sugerują, iż pszczoły są jednak starsze. Część naukowców uważa, że najstarsi przodkowie pszczół żyli nawet 80 mln lat temu. Na rysunku widoczny jest jeden z takich reliktów – pszczoła zachowana w bursztynie.
2. Najciekawsze fakty o pszczołach
2.1 Pszczoły mają 5 oczu!
Hmm… wiem, zastanawiacie się, czy to rzeczywiście prawda. Rozwieję wątpliwości;) Tak! to prawda i możecie to zobaczyć na zdjęciu. Pszczoła ma jedną parę oczu złożonych (te duże, czarne) oraz trzy tzw. przyoczka (małe u nasady głowy, ułożone w trójkąt).
Oczy złożone składają się tysięcy soczewek tzw. fasetek, które umożliwiają złożenie obrazu. Z tego powodu pszczoły widzą świat jako mozaikę (patrz zdjęcie). Przyoczka natomiast służą do rejestracji takich parametrów światła jak jego natężenie, kąt padania, czy długość fali (czyli rodzaj światła np. ultrafioletowe). Jeśli chodzi o kolor obrazu to owady te składają go z 3 kolorów głównych tj. ultrafioletowego, zielonego i niebieskiego, z uwagi na posiadanie 3 rodzajów fotoreceptorów. Dla porównania u człowieka jest to czerwony, zielony i niebieski (RGB), ale pszczoły niestety nie posiadają fotoreceptora odbierającego kolor czerwony.
Widoczne 5 oczu pszczoły. Źródło: profil “Miejskie pszczoły” na Facebooku
Źródło: https://pomozrobicpylek.wordpress.com/2020/12/28/swiat-pszczelim-okiem/
2.2 Pszczoły żyją w wielkich RODZINACH
Społeczność, którą tworzą pszczoły nazywamy rodziną pszczelą. W jej skład wchodzi królowa, czyli matka, pszczoły robotnice oraz samce trutnie (tzw. pszczoły niepracujące). Najważniejszym zadaniem królowej jest składanie jaj, których w ciągu jednego dnia może być nawet 1500. W procesie ich zapłodnienia biorą udział trutnie, natomiast te „powiedzmy” najbardziej pracowite pszczoły to właśnie robotnice. Do ich zadań należy:
- czyszczenie ula,
- opieka nad larwami
- budowanie plastrów miodu,
- pilnowanie i ochrona ula,
- wentylowanie ula,
- odbieranie nektaru od pszczół zbieraczek,
- dostarczanie do ula pokarmu i wody
W przeciętnej rodzinie pszczelej żyje od około20 000 do 60 000 pszczół! Szerszenie, trzmiele i osy nie należą już do tej rodziny. Są osobnymi gatunkami owadów i same tworzą swoje społeczności. Ze względu jednak na podobieństwo w budowie ciała i funkcjonowaniu, często je mylimy. Zerknijcie na grafikę, aby przypomniec sobie różnice między tymi owadami.
2.3 Pszczoły porozumiewają się za pomocą tańca
Pszczoły to istne baletnice!:) Jeśli nazwać ich taniec baletem oczywiście. Wyróżniamy nawet kilka rodzajów pszczelego tańca w zależności od jego funkcji. Najbardziej znane tańce to:
- Taniec werbunkowy (okrągły, wywijany lub sierpowaty) – ma za zadanie wskazać miejsce pożytku, czyli potocznie mówiąc, gdzie są kwiaty z pyłkiem:)
- Taniec alarmowy – ostrzega przez zagrożeniem i toksycznymi substancjami
- Taniec radości – przygotowuje matkę pszczół do lotu godowego
2.4 Bez pszczół nie uda nam się przetrwać!
Pszczoły odgrywają bardzo ważną rolę w ziemskim ekosystemie. To dzięki nim rozwija się niemal 90% roślin oraz 1/3 upraw. Sam Albert Einstein stwierdził kiedyś, że jeśli wyginą pszczoły damy radę przetrwać bez nich jedynie 4 lata! Jest w tym sporo racji, ponieważ bez tych owadów przestałyby istnieć w większości warzywa i owoce oraz większość roślin dzikorosnących. Wyginęłyby także zwierzęta, które żywią się orzechami, nasionami czy jagodami. Populacja pszczół wciąż się zmniejsza, dlatego musimy chronić te ważne dla nas owady! W szczególności pszczoły miodne (Apis mellifera), które praktycznie jako jedyne dają nam miód.
2.5 Czarna pszczoła
Największa pszczoła spotykana w Polsce to Zadrzechnia fioletowa Xylocopa violacea (tzw. czarna pszczoła). Może mieć ona aż 24 mm długości. Gatunek ten był uważany za wymarły, ale w 2006 roku zaobserwowano go w Poleskim Parku Narodowym, Bieszczadach Zachodnich, Wrocławiu, Oławie, Miechowie i Włoszczowie. Ważne, aby pamiętać, że pszczoła ta jest dla nas NIEGROŹNA i bardzo pożyteczna.
Jeśli nadal jesteście ciekawi pszczół to zapraszamy Was do zapoznania się z naszą grą Cykle Życia, a w szczególności z planszetką pszczoły. Dzięki aplikacji mobilnej dowiecie się jeszcze wielu ciekawostek o tych niezwykłych stworzeniach!
Dodaj komentarz